Certyfikaty dla recyklerów. Dlaczego warto dbać o dodatkowe potwierdzenia jakości?

Audyt recyklera – co to jest? 

Audyt recyklera to obowiązek poddania się raz w roku audytowi zewnętrznemu przez przedsiębiorców prowadzących recykling lub inny niż recykling proces odzysku odpadów opakowaniowych, wynikający bezpośrednio z art. 46 ustawy z dnia 13 czerwca 2013 roku o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowym. Dlaczego wprowadzono audyt recyklera? Jest to narzędzie, które pozwala na regulację rynku poprzez promowanie firm, które utrzymują wysoki poziom zarządzania i technologii, eliminując tym samym nieuczciwą konkurencję.  

Celem audytu recyklera jest sprawdzenie wiarygodności danych zawartych w dokumentach DPR i EDPR oraz towarzyszącej im dokumentacji, a także wykazanie zgodności stosowanych procesów przetwarzania z prawem gospodarowania odpadami opakowaniowymi.  

Przebieg audytu  

Przedsiębiorstwo poddające się audytowi, przed wyznaczonym terminem audytu i odpowiednio do prowadzonego procesu, przesyła weryfikatorowi niezbędną dokumentację przedstawiającą obieg materiału: 

• Wykaz wystawionych dokumentów DPR, EDPR, 
• Wykaz KPO otrzymanych od dostawcy, potwierdzone w systemie BDO,  
• Faktury zakupowe odpadów opakowaniowych,  
• KEO dla odpadów opakowaniowych,  
• Roczne sprawozdanie o wytwarzanych odpadach i gospodarowaniu odpadami,  
• Opis stosowanej metody obliczania zawartości zanieczyszczeń w przetwarzanych odpadach 
• inne dokumenty umożliwiające dokonanie oceny (np. Faktury sprzedażowe, dokumenty celne). 

Po przeprowadzonym audycie, audytor sporządza projekt sprawozdania, do którego przedsiębiorca może zgłosić dodatkowe wyjaśnienia lub umotywowane zastrzeżenia w terminie 14 dni od dnia otrzymania projektu sprawozdania. Następnie audytor przekazuje finalne sprawozdanie audytowanemu przedsiębiorcy, Urzędowi Marszałkowskiemu oraz WIOŚ (Wojewódzki Inspektorat Ochrony środowiska), w terminie do 15 czerwca roku następującego po roku kalendarzowym, którego audyt dotyczy.  

Przeprowadzenie audytu jest obowiązkiem przedsiębiorcy i nie ma możliwości uchylenia się od niego, ponieważ oznaczałoby to prowadzenie działalności niezgodnej z wymaganiami prawnymi. 

Certyfikacje - korzyści dla rynku, korzyści dla recyklerów

Certyfikacja materiałów z recyklingu jest istotna zarówno dla klientów, jak i recyklerów.  

Klienci – producenci wyrobów z tworzyw sztucznych – zwracają szczególną uwagę na certyfikaty potwierdzające zgodność surowców wtórnych z określonymi standardami jakościowymi. Wynika to między z innymi z obaw względem jakości finalnego produktu – to właśnie certyfikaty gwarantują, że jakość surowca wtórnego pozwala na wykorzystywanie go w procesach produkcyjnych. Ponadto certyfikacja materiałów pochodzących z recyklingu, gwarantuje autentyczność materiałów (np. zgodność z normami ISO, jak w wypadku certyfikacji RecyClass), a także przynosi nowe sposoby śledzenia ich przepływu (np. Blue Angel, który obejmuje całościową analizę cyklu życia produktu). 

Dla recyklerów korzyści z nieobowiązkowych certyfikacji są wielorakie. Standardy pomagają przedsiębiorcom w zdobywaniu zaufania klientów, a także budują konkurencyjną przewagę na rynku, poprzez podnoszenie jakości usług i produktów, standardów środowiskowych oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. Certyfikacje niejako “wymuszają” również na przedsiębiorcach poprawienie wydajności operacyjnej, w efekcie ograniczając koszty, optymalizując wykorzystanie zasobów i wzmacniając obraz marki. Warto zwrócić również uwagę na to, że dążenie recyklerów do zdobywania kolejnych poświadczeń stymuluje nowe inwestycje, które pozwalają na spełnienie wyśrubowanych standardów. Dzięki temu pojawiają się nowe rozwiązania, które nie tylko optymalizują procesy recyklingowe, ale również pozwalają na efektywniejsze wykorzystanie surowców wtórnych m.in. w produkcji opakowań, jak i innych obszarach zastosowania. Kolejną korzyścią jest rozszerzanie możliwości biznesowych oraz lepsza adaptacja do zmiennych warunków rynkowych, wynikająca z tego, że podczas audytów wymaganych do uzyskania certyfikacji, występujący o poświadczenie recykler otrzymuje kompleksową ocenę zgodności procesów ze standardami. Pozwala to na wychwycenie obszarów, w których możliwa jest poprawa.  

Stena Recycling jako jednostka przetwarzająca odpady tworzywowe na regranulat,  obserwuje zdecydowany wzrost zainteresowania certyfikowaniem jakości swojej usługi czy produktu. Nic dziwnego, kiedy wśród tak dynamicznie rozwijającej się branży w Polsce, klienci mają szeroki wybór producentów. O przewadze konkurencyjnej decydują więc certyfikaty potwierdzające jakość materiału, etykę produkcji czy niski wpływ środowiskowy wyrobu. Popyt na coraz to więcej zaświadczeń ze strony producenta nie wynika jedynie z oczekiwań klientów, ale również z coraz bardziej restrykcyjnych wymogów prawnych Unii Europejskiej. 

Surowce wtórne - szansa czy wyzwanie 

W Stena Recycling dostrzegamy coraz większe zainteresowanie produktami i materiałami pochodzącymi z recyklingu – zgodnie z przeprowadzonym w maju 2023 roku badaniu “Circular Voice” aż czterech na pięciu Polaków przywiązuje dużą wagę do produktów wytwarzanych z materiałów pochodzących z recyklingu. Oczekiwania konsumentów wobec cyrkularnych produktów wpływają na zmiany w prawodawstwie oraz wywierają presję na przedsiębiorców. Oznacza to, że zapotrzebowanie na tworzywa sztuczne pochodzące z recyklingu będzie rosnąć. Można więc stwierdzić, że stosowanie surowców wtórnych do wytwarzania nowych produktów, to już nie tylko wybór prośrodowiskowy i działanie na rzecz zrównoważonej przyszłości - to również sposób budowania wizerunku odpowiedzialnej marki, odpowiedź na oczekiwania rynku oraz dostosowanie działalności do wymagań prawnych.  Należy jednak zaznaczyć, że przedsiębiorstwa produkcyjne obawiają się wykorzystywania surowców wtórnych w procesie produkcji. Według wspomnianego wcześniej raportu "Potencjał Gospodarki Obiegu Zamkniętego", aż 55,5% respondentów uważa, że używanie surowców wtórnych zwiększa koszty produkcji, a 71,5% przedsiębiorców twierdzi, że jest to szczególnie obciążające dla mniejszych firm. Dodatkowo, wśród ankietowanych wskazują również na obawy dotyczące jakości materiału z recyklingu oraz zgodności z zasadami zrównoważonego rozwoju (etyka produkcji, wpływ na środowisko). 

Certyfikat gwarancją jakości  

Firmy, mając na uwadze nadchodzące obowiązkowe wskaźniki zawartości materiałów z recyklingu, badają możliwości wykorzystania większej ilości surowców wtórnych w swoich produktach i opakowaniach, przy jednoczesnym zachowaniu wydajności procesów produkcyjnych i jakości produktu końcowego. Certyfikacja przez bezstronne jednostki zapewnia zgodność materiałów z oczekiwaniami klientów. To właśne proces certyfikacji skutecznie weryfikuje materiał pod kątem oczekiwań czy specyfikacji, stąd stale rosnące zainteresowanie certyfikowanymi materiałami z recyklingu. W takim wypadku cena materiału nie jest barierą, a klienci - producenci używający tworzyw sztucznych - są w stanie zapłacić więcej za materiały z certyfikatem, który potwierdza pożądane cechy.