Zmiany prawne w branży tworzyw sztucznych

Planowane zmiany mają na celu:  

• zmniejszenie ilości produkowanych opakowań, poprzez wykorzystanie opakowań wielokrotnego użytku,  
• ograniczenie zużycia surowców naturalnych, poprzez wykorzystanie w produkcji tworzyw sztucznych z recyklingu,  
• zamknięcie obiegu tworzyw sztucznych do 2030 roku, poprzez wprowadzanie na rynek Unii Europejskiej jedynie takich opakowań, które można poddać procesowi recyklingu.  

Dążenie do osiągnięcia powyższych celów wspierają poniższe zmiany legislacyjne: 

Nowe wymogi w zakresie opakowań i odpadów opakowaniowych - Proposal for a revision of EU legislation on Packaging and Packaging Waste (Wniosek dotyczący zmiany przepisów UE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych) 

Projekt rozporządzenia ustanawia wymagania dotyczące całego cyklu życia opakowania w zakresie jego zrównoważenia środowiskowego oraz zasady jego znakowania, w celu umożliwienia wprowadzenia opakowań do obrotu, a także wymagania w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta, zbierania, przetwarzania i recyklingu odpadów opakowaniowych. 

22 listopada 2022 roku, Komisja Europejska opublikowała projekt rozporządzenia w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych. Projekt zmienia rozporządzenie 2019/1020 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie nadzoru rynku i zgodności produktów oraz dyrektywę 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Proponowany akt uchyliłby w całości dyrektywę 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych. 

Najważniejsze rozwiązania proponowane w ustawie:  

• Obowiązek wprowadzenia systemów kaucyjnych dla butelek plastikowych i puszek aluminiowych, 
• Wprowadzenie obowiązkowych wskaźników zawartości materiałów z recyklingu, 
• Nowe kryteria projektowania opakowań: projektowanie opakowań w celu zapewnienia możliwości ich recyklingu przy użyciu najnowocześniejszych procesów zbierania, sortowania i recyklingu. 

Wniosek dotyczący rozporządzenia dostępny jest na stronie Komisji Europejskiej: Proposal Packaging and Packaging Waste (europa.eu)  

Dyrektywa w sprawie ograniczenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (dyrektywa SUP)  

Dyrektywa Single Use Plastics (Dyrektywa SUP/ Dyrektywa Plastikowa) powstała w 2019 roku. Odnosi się ona do ograniczenia stosowania niektórych jednorazowych produktów z tworzyw sztucznych. Głównym celem dyrektywy, było ograniczenie zanieczyszczenia środowiska morskiego plastikiem o 70 proc. 

Najważniejsze rozwiązania i wymagania proponowane w dyrektywie: 

• Zakaz wprowadzania do obrotu poniższych jednorazowych przedmiotów z tworzyw sztucznych, uznanych za najbardziej zanieczyszczające środowisko: 
• Patyczki higieniczne, z wyjątkiem wymazówek do celów medycznych 
• Sztućce (noże, widelce, łyżki, pałeczki) 
• Talerze 
• Słomki (za wyjątkiem używanych do celów medycznych) 
• Mieszadełka do napojów 
• Patyczki do balonów dla konsumentów, nie dotyczy balonów przemysłowych i do celów profesjonalnych 
• Pojemniki na żywność z EPS 
• Pojemniki na napoje z EPS, w tym nakrętki i wieczka 
• Kubki na napoje z EPS, w tym nakrętki i wieczka 
• Produkty (wszelkie) z oksydegradowalnych tworzyw sztucznych, 
• Wprowadzenie obowiązku prowadzenia dokumentacji związanej z określonymi opakowaniami przez przedsiębiorców,  
• Zmniejszenie zużycia produktów takich jak kubki i pojemniki na żywność, 
• Zastosowanie rozszerzonej odpowiedzialności producenta za pojemniki na żywność i napoje, wyroby tytoniowe i opakowania, 
• Osiągnięcie 90 proc. wskaźnika zbiórki butelek z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku. 

System kaucyjny dla opakowań po napojach   

Projekt wprowadzenia systemu kaucyjnego wynika z dyrektywy SUP i projektowanych za nią polskich przepisach. Powinien on zapewnić spełnienie unijnych wymogów w zakresie użycia surowców wtórnych (recyklatu) w nowych opakowaniach. Przepisy te przewidują obowiązek uzyskiwania określonych poziomów zbierania butelek jednorazowych z tworzywa sztucznego. Tego rodzaju system zbierania, poprawić ma dostępność dobrej jakości surowca do recyklingu: obecnie w Polsce zbierane jest około 80% puszek, 62% butelek szklanych i 43% butelek plastikowych. Przy zastosowaniu systemu kaucyjnego dla opakowań po napojach szacuje się, że w Polsce poziom zbiórki butelek plastikowych wzrósłby o 47%, butelek szklanych o 27% i puszek o 9%*. W Polsce ma obowiązywać rozwiązanie bezparagonowe, co oznacza, że klient będzie mógł zwrócić opakowania do dowolnego sklepu, bez konieczności okazania dowodu potwierdzającego wcześniejszy zakup.  

Najważniejsze rozwiązania proponowane w projekcie zmiany ustawy: 

Już w roku 2025 każda nowa butelka PET będzie musiała zawierać minimum 25% recyklatu. Unijne przepisy nakazują zbudowanie systemu selektywnego zbierania butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do 3 l wraz z ich zakrętkami i wieczkami na poziomie 70 proc. w 2025 r. oraz 90 proc. w 2029 r. 

ROP - Rozszerzona odpowiedzialność producenta 

Prace nad wprowadzeniem w Polsce systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP) toczą się już od dawna. Początkowo ustawa miała wejść w życie w styczniu 2023 roku. Zgodnie z unijną dyrektywą, to producenci plastikowych opakowań mają być zobowiązani do ponoszenia finansowej i organizacyjnej odpowiedzialności za gospodarowanie produktem, gdy ten staje się odpadem, w tym za selektywną zbiórkę, sortowanie i przetwarzanie. Obowiązek ten może również obejmować odpowiedzialność organizacyjną i odpowiedzialność za przyczynianie się do zapobiegania powstawaniu odpadów oraz do zwiększania przydatności produktów do ponownego użycia i recyklingu. Producenci mogą wypełniać obowiązki wynikające z systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta indywidualnie lub zbiorowo. 

Najważniejsze rozwiązania proponowane w ustawie: 

• Wprowadzenie opłaty opakowaniowej, która będzie obciążać podmioty wprowadzające produkty w opakowaniach przeznaczonych dla gospodarstw domowych, 
• Wprowadzenie nowej definicji tworzyw sztucznych oraz określenie udziału tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu, 
• Obowiązek umieszczania na opakowaniach oznaczeń wskazujących na sposób selektywnego zbierania odpadów powstałych z tych opakowań według frakcji odpadów. Obowiązek będzie dotyczyć przedsiębiorców wprowadzających produkty w opakowaniach, 
• Wprowadzający produkty w opakowaniach jest obowiązany prowadzić ewidencję w postaci papierowej albo elektronicznej. Dokumentacja obejmuje informacje o masie opakowań, w których wprowadził do obrotu produkty w danym roku kalendarzowym, w podziale na opakowania przeznaczone dla gospodarstw domowych oraz pozostałe opakowania, w tym o udziale materiałów pochodzących z recyklingu w tych opakowaniach oraz wysokości wnoszonej opłaty opakowaniowej. 

Dodatkowe zmiany:  

Potencjalne efekty powyższych zmian będą wspierane przez wprowadzenie regulacji ograniczającej transgraniczne przemieszczanie się odpadów tworzyw sztucznych, pod regulacją WSR (Waste Shipment Regulation). Trwające obecnie w Parlamencie Europejskim prace, mają wyznaczyć możliwości postępowania z tworzywami sztucznymi oraz miejsce poddawania ich procesom recyklingu. Efektem wprowadzenia tej regulacji będzie zwiększone zapotrzebowanie na recykling tworzyw sztucznych na krajowych rynkach UE oraz udostępnienie tworzyw pochodzących z recyklingu do procesów produkcji nowych wyrobów. 

Warto wiedzieć:  

Stena Recycling oferuje kompleksowe rozwiązania w dziedzinie zarządzania odpadami, recyklingu oraz usług środowiskowych. Jako lider branży recyklingowej, aktywnie włączamy się w transformacje gospodarczą w kierunku GOZ, między innymi poprzez współpracę w zakresie zamykania obiegu tworzyw sztucznych. Na nowoczesnej linii do recyklingu folii poużytkowej w zakładzie we Wschowie produkujemy regranulat folii LDPE. Doskonała i powtarzalna jakość recyklatu, produkcja dostosowywana do potrzeb klienta i gwarancja stałych dostaw umożliwiają wykorzystywanie regranulatu do wytwarzania nowych produktów.  

Wykorzystanie granulatu w produkcji jest nie tylko doskonałym sposobem, aby Państwa firma stała się częścią gospodarki o obiegu zamkniętym - umożliwia to również Państwu przygotowanie się do nowych wymogów w zakresie opakowań i odpadów opakowaniowych, opisanych w artykule. 

*Dane za: Dobrze funkcjonujący system kaucyjny zwiększa podaż recyklatu. A na ten popyt rośnie (teraz-srodowisko.pl