Zrównoważony rozwój w branży motoryzacyjnej

Otoczenie regulacyjne, czyli wyboista droga sektora automotive 

Kluczowym czynnikiem wspierającym transformację branży motoryzacyjnej jest nowa legislacja i wynikające z niej obowiązki. Celem polityki unijnej dla sektora motoryzacyjnego jest ustanowienie silnego, wewnętrznego rynku pojazdów, zapewnienie wysokiego poziomu ochrony środowiska i bezpieczeństwa, wzmocnienie konkurencyjności i zapewnienie stabilnych, równych szans dla przemysłu. Poniżej przedstawiamy listę najważniejszych regulacji promujących zrównoważony rozwój, które wpływają na sektor motoryzacyjny.  

Europejski Zielony Ład/ European Green Deal: strategia UE dążąca do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku, obejmująca działania na rzecz dekarbonizacji sektora transportu oraz promowania zrównoważonej mobilności.  

• Redukcja emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 55% do 2030 roku i osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku. 
• Wdrożenie strategii promujących zrównoważoną mobilność, w tym rozwój transportu publicznego i elektrycznego. 
• Zwiększenie efektywności energetycznej oraz dekarbonizacja sektora transportu i przemysłu motoryzacyjnego. 

Więcej o Europejskim Zielonym Ładzie: Europejski zielony ład - Consilium 

Fit for 55: pakiet „Gotowi na 55” to zestaw wniosków ustawodawczych mających zmienić i uaktualnić unijne przepisy oraz ustanowić nowe inicjatywy, tak by polityka unijna była zgodna z celami klimatycznymi ustalonymi przez Radę i Parlament Europejski. W ramach pakietu UE przyjęła nowe przepisy regulujące emisje CO₂ z pojazdów osobowych. Rozporządzenie przewiduje stopniowe ogólnounijne cele redukcji emisji dla samochodów osobowych i dostawczych na 2030 r. i później, w tym 100-procentowy cel na 2035 r., dla nowych pojazdów tego typu.

Więcej o Fit for 55: Pakiet „Gotowi na 55” – UE planuje zieloną transformację - Consilium 

Porozumienie Paryskie: wiążący traktat międzynarodowy, którego celem jest ograniczenie globalnego ocieplenia do poziomu znacznie poniżej 2°C w porównaniu z poziomem sprzed epoki przemysłowej oraz podejmowanie działań na rzecz zatrzymania wzrostu temperatury na poziomie 1,5oC. Osiągnięcie tego celu wymaga od państw przygotowania i realizacji krajowych planów działania (zaplanowany, ustalony na szczeblu krajowym wkład) w celu osiągnięcia tych celów. 

Więcej o porozumieniu:  https://unfccc.int/sites/default/files/english_paris_agreement.pd  

Dyrektywa CSRD (ang. Corporate Sustainability Reporting Directive), czyli dyrektywa o sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju.                                    Więcej o obowiązkach wynikających z dyrektywy przeczytasz tutaj: CSRD ad portas est! Zmiany prawne a nowa dyrektywa. | Stena Recycling PL 

Plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ): przedstawiony w marcu 2020 roku obejmujący ponad 30 działań, które pozwolą na powstawanie zrównoważonych produktów i obieg zamknięty w procesach produkcyjnych, wzmocnienie pozycji konsumentów, zaadresowanie wyzwań kluczowych sektorów i zmniejszenie ilości odpadów generowanych w gospodarce unijnej. Plan ten obejmuje m.in. regulacje dotyczące zwiększenia udziału materiałów z recyklingu w produkcji pojazdów oraz ograniczenia ilości odpadów powstających w branży motoryzacyjnej czy promowanie zrównoważonego projektowania produktów w celu wydłużenia ich cyklu życia i ułatwienia recyklingu.

Więcej o planie: Gospodarka o obiegu zamkniętym - Consilium 

Dyrektywa w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji (ELV): określa jasne cele w zakresie recyklingu, ponownego użycia i odzysku dla pojazdów wycofanych z eksploatacji. Zakazuje stosowania niebezpiecznych substancji przy produkcji nowych pojazdów.

Więcej o dyrektywie: https://ec.europa.eu/environment/topics/waste-and-recycling/end-life-vehicles_en   

Rozporządzenie (UE) 2023/1542 w sprawie baterii i zużytych baterii: Celem rozporządzenia o bateriach jest utworzenie gospodarki o obiegu zamkniętym dla sektora baterii – przepisami objęto wszystkie etapy cyklu życia baterii, od ich projektowania po przetwarzanie odpadów. Rozporządzenie określa obowiązujące producentów cele w zakresie zbierania zużytych baterii przenośnych i wprowadza specjalny cel dotyczący zbierania zużytych baterii z lekkich środków transportu (51% do końca 2028 r. i 61% do końca 2031 r.). Inicjatywa ta jest niezwykle istotna, zwłaszcza ze względu na ogromny rozwój elektromobilności. Rozporządzenie przewiduje także obowiązkowe minimalne poziomy zawartości materiałów z recyklingu w odniesieniu do baterii przemysłowych oraz akumulatorów pojazdów i maszyn.

Więcej o rozporządzeniu: Rada przyjmuje nowe rozporządzenie o bateriach i zużytych bateriach - Consilium  

AFIR (Alternative Fuels Infrastructure Regulation): rozporządzenie w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych, takich jak elektryczność, wodór czy biopaliwa. Nakłada na państwa członkowskie UE obowiązek dostosowania łącznej mocy stacji ładowania do liczby zarejestrowanych pojazdów elektrycznych.

Więcej o AFIR: AFIR na horyzoncie. Jak przyspieszyć rozbudowę ogólnodostępnej infrastruktury ładowania w Polsce? - PSNM - Polskie Stowarzyszenie Nowej Mobilności 

Zrównoważony rozwój w branży motoryzacyjnej   

Zrównoważony rozwój zakłada, że potrzeby obecnego pokolenia mogą być zrealizowane bez umniejszania szans przyszłych pokoleń na ich zaspokojenie. W sektorze motoryzacji oznacza to kompleksową re-analizę standardów branżowych oraz wprowadzanie i doskonalenie działań, procesów, produktów i usług uwzględniających aspekty środowiskowe, zarządcze i społeczne. Kluczowe elementy zrównoważonego rozwoju obejmują każdy etap łańcucha wartości, od badań i rozwoju (R&D) po usługi transportowe, koncentrując się szczególnie na środowiskowym aspekcie ESG, wynikającym z faktu, że to właśnie sektor automotive jest jednym z istotnych emitentów CO2. 

Jak wskazuje raport Capgemini Research Institute „Zrównoważony rozwój w motoryzacji: od ambicji do działań”, od 2019 roku poziomy realizacji inicjatyw w zakresie zrównoważonego rozwoju w najważniejszych obszarach przemysłu poprawiły się nieznacznie lub nawet zmniejszyły. Jeśli chodzi o kluczowe wyzwania w tym obszarze, aż 48% respondentów badania5wskazało trudność w integracji zrównoważonego rozwoju z bieżącymi działaniami, 47% niewystarczającą integrację kluczowych wskaźników KPI w zakresie zrównoważonego rozwoju z zarządzaniem wydajnością, a 42% trudności w mierzeniu i analizie danych dotyczących zrównoważonego rozwoju (w tym danych związanych z emisjami). Jednak transformację sektora motoryzacyjnego w kierunku zrównoważonego rozwoju powinniśmy postrzegać w kategorii szans – nowe obowiązki i coraz wyższe standardy przyspieszą rozwój technologii, które pozwolą ograniczyć negatywny wpływ branży na środowisko, nowe modele biznesowe pozwolą na długofalowe wzmocnienie odporności gospodarczej firm, a konieczność kreowania nowych łańcuchów wartości, napędzi inwestycje i wyłoni nowych liderów na rynku.  

Zrównoważone automotive w praktyce – 3 wskazówki dla bardziej odpowiedzialnej działalności 

1. ZADBAJ O INTEGRACJĘ ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU ZE STRATEGIĄ BIZNESOWĄ 

Zrównoważony rozwój czy czynniki ESG odmienia się obecnie przez wszystkie przypadki. Nowe obowiązki, zmiany prawne, wymagania ze strony biznesu i oczekiwania konsumentów sprawiają, że integracja celów zrównoważonego rozwoju z kluczowymi priorytetami biznesowymi jest już koniecznością. Obejmuje to opracowanie strategii opartych na zrównoważonym łańcuchu wartości, z uwzględnieniem emisji w całym cyklu życia produktu – od produkcji po użytkowanie i recykling.  

Od czego zacząć? 

• Przyjrzyj się obecnej i przyszłej legislacji związanej ze zrównoważonym rozwojem – zapoznaj się z przygotowanym przez Kampanię 17 Celów Przewodnikiem po legislacji ESG. Publikacja mapuje kluczowe przepisy oraz regulacje europejskie i wynikające z nich polskie implementacje, ułatwiając przedsiębiorcom poruszanie się w tym obszarze. 
• Zaangażuj liderów i zarząd: to właśnie kierownictwo firmy musi odgrywać aktywną rolę w promowaniu idei zrównoważonego rozwoju, integrując wdrażanie zasad ESG z decyzjami biznesowymi.  
• Wyznacz cele: związane z redukcją emisji, poprawą efektywności energetycznej czy minimalizacją odpadów. Cele te powinny być mierzalne (np. zmniejszenie emisji CO2 o 30% do 2030 roku) i osadzone w ogólnej strategii biznesowej.   
• Wprowadź zrównoważony rozwój do kluczowych obszarów działalności: strategia zrównoważonego rozwoju musi być zintegrowana z obszarami takimi jak projektowanie produktów, łańcuch dostaw czy obsługa klienta. Co to oznacza w praktyce? Wprowadzenie komponentów z recyklingu do procesów produkcyjnych czy rozwijanie flot pojazdów elektrycznych w logistyce. 
• Zrównoważone działania, wynikające z opracowanych celów, traktuj jako wartość dodaną: komunikuj w sposób transparentny swoje działania! Pokaż wymierne efekty realizowanych projektów, a docenią to zarówno Twoi partnerzy biznesowi, jak i konsumenci. 

2. ZOPTYMALIZUJ PROCESY GOSPODAROWANIA ODPADAMI & OSZCZĘDŹ ZASOBY! 

System gospodarowania odpadami powinien mieć kluczowe znaczenie dla przedsiębiorców z branży automotive, którzy dążą do wdrożenia zrównoważonych praktyk, zmniejszenia wpływu na środowisko czy poprawy wyników finansowych oraz wskaźników ESG.  Adaptując innowacyjne rozwiązania i traktując priorytetowo cel jakim jest redukcja odpadów, podniesienie poziomu recyklingu czy wdrożenie projektów zamykających obieg, przedsiębiorcy mogą nie tylko zbudować przewagę konkurencyjną, ale również objąć pozycję lidera w zakresie zrównoważonego rozwoju w swojej branży i poprawić wizerunek firmy. Jednak efektywny system zarządzania odpadami to nie tylko klucz do realizacji celów środowiskowych, ale przede wszystkim jedna z podstawowych metod maksymalizacji wykorzystania zasobów w branży motoryzacyjnej. Odpowiednio przeprowadzona optymalizacja, oparta o audyt logistyczno-technologiczny, pozwala na obniżenie kosztów systemu gospodarowania odpadami, dostosowanie systemu do rzeczywistych potrzeb firmy, a co za tym idzie ograniczenie marnotrawstwa, obniżenie ilości generowanych odpadów, poprawę logistyki wewnętrznej i zewnętrznej czy podniesienie poziomu bezpieczeństwa.  

Od czego zacząć?  

• Edukuj pracowników: przeprowadź szkolenia w zakresie właściwego gospodarowania odpadami, informując ich o korzyściach płynących z poprawnego sortowania.  
• Wyznacz osoby odpowiedzialne za odpady: dedykowany zespół lub zewnętrzni eksperci zadbają o zgodność z prawem i efektywność systemu. 
• Zadbaj o poprawne oznakowanie pojemników: to nie tylko ułatwienie dla pracowników wyrzucających odpady, to również gwarancja spełnienia wymogów prawnych.  
• Dopasuj umiejscowienie pojemników do potrzeb zakładu - zapoznaj się z praktykami panującymi np. na terenie magazynu i zadbaj o to, żeby pojemniki czy kontenery zbiorcze były wygodnie rozłożone. Dedykowane kontenery umieszczone blisko miejsca wytworzenia odpadu, np. wiórów metalowych czy folii LDPE, przyspieszają procesy.

3. ZWIĘKSZ UDZIAŁ SUROWCÓW WTÓRNYCH W PRODUKCJI 

Obowiązek korzystania z surowców wtórnych w sektorze motoryzacji jest faktem: prawodawstwo unijne, o którym pisaliśmy w drugiej części artykułu, obliguje producentów do zwiększania udziału części samochodowych z tworzyw sztucznych. Dodatkowo, Dyrektywa ELV (End-of-life vehicle), dotycząca odbioru i recyklingu złomu samochodowego, staje się coraz bardziej rygorystyczna, a jej celem jest recykling wszystkich materiałów pochodzących z pojazdów wycofanych z eksploatacji.  

I ponownie na wymogi te warto spojrzeć również jak na szansę: wykorzystanie surowców wtórnych w produkcji części samochodowych niesie ze sobą szereg wymiernych korzyści ekonomicznych i ekologicznych: 

• zmniejsza zależność przedsiębiorstwa od surowców nieodnawialnych, co przekłada się na odporność gospodarczą firmy, 
• ogranicza wpływ działalności na środowisko m.in. dzięki obniżeniu emisji CO2, co dodatkowo przekłada się na realizację celów środowiskowych w zakresie dekarbonizacji, 
• wspiera gospodarkę o obiegu zamkniętym, co przekłada się na niższe koszty produkcji, dzięki tańszemu przetwarzaniu tworzyw wtórnych w porównaniu do wytwarzania nowych materiałów.  
• wzmacnia przewagę konkurencyjną i odpowiedzialny obraz marki, odpowiadając na nowe oczekiwania rynku i preferencje konsumentów wobec produktów wytwarzanych z użyciem materiałów z recyklingu. 

Zastanawiasz się jak najefektywniej wprowadzić materiały z recyklingu do procesów produkcyjnych? Usługa kompleksowego gospodarowania odpadami (TWM) w Stena Recycling, poza obsługą systemu odpadowego, obejmuje również propozycje usprawnień, inicjowanie projektów cyrkularnych i wdrażanie zasad zrównoważonego rozwoju, np. poprzez określenie możliwości zastosowania surowców wtórnych w procesach produkcyjnych czy zamknięcia obiegu odpadów wytwarzanych w przedsiębiorstwie 

Poznaj usługę TWM

Jeden partner dla wszystkich potrzeb  

W Stena Recycling na branżę automotive patrzymy kompleksowo – mamy doświadczenie we współpracy ze wszystkimi uczestnikami łańcucha: od producentów części samochodowych czy komponentów potrzebnych do produkcji silników spalinowych i elektrycznych, przez producentów pojazdów osobowych i ciężarowych, aż po przedsiębiorstwa wytwarzające infrastrukturę do ładowania i zasilania pojazdów elektrycznych i hybrydowych. Aktywnie wspieramy transformację sektora motoryzacji oferując usługi dostosowane do specyficznych potrzeb i wyzwań sektora motoryzacyjnego, które pomagają firmom w budowaniu bardziej zrównoważonej działalności. Nasze rozwiązania adresują wszystkie potrzeby i oczekiwania w zakresie gospodarowania odpadami: od bezpiecznego gromadzenia, przez sortowanie i transport odpadów produkcyjnych, aż po outsourcing personelu dedykowanego do obsługi odpadów w zakładzie klienta czy propozycje rozwiązań zamykających obieg materiałów.  

Poznaj nasze rozwiązania dla branży automotive i wspólnie zmniejszmy ilość odpadów, poprawmy efektywność wszystkich procesów związanych z zarządzaniem odpadami i podnieśmy poziom recyklingu: Zrównoważone rozwiązania dla branży motoryzacyjnej. 

Źródła:  

• Reuse, Remanufacturing, Recycling, and Robocabs: Circularity in the Automotive Industry | Bain & Company 
• How the circular economy could change how cars are made | World Economic Forum 
• IP_23_3819_EN.pdf  
• Części samochodowe z recyklingu tworzyw sztucznych | Knauf 
• The Best Ways to Reduce Waste in Automotive Manufacturing 
• Przyszłość motoryzacji w Polsce. Nadjeżdża transformacja 
• Jak wygląda i jak powinien wyglądać zrównoważony rozwój w branży motoryzacyjnej? - MotoFocus.pl 
• Inteligentne fabryki: jak zrównoważyć przemysł motoryzacyjny z użyciem elektryfikacji 
• Zrównoważony rozwój w motoryzacji: od ambicji do działań - Capgemini Poland 
• CRI_Sustainability-in-Automotive_18102022.pdf 
• Polish-Automotive-Sustainability-Practical-Guidance_compressed.pdf